Lingwistyka współczesna dysponuje sporą ilością psycho- lingwistycznych modeli tworzenia poprawnych gramatycznie wypowiedzi. Wielość i różnorodność tych modeli wynika z szeregu przyczyn. Jedną z nich jest właśnie złożoność procesu programowania gramatycznego wypowiedzi. Złożoność ta wypływa choćby z faktu istnienia dwóch planów mowy oraz ich ścisłego współdziałania z myśleniem. Lingwiści często zwracają się do danych z patologii, aby argumentować nimi realność psychologiczną swoich koncepcji. Również współcześni psychologowie doszli do przekonania o konieczności połączenia wysiłków psychologów i lingwistów przy badaniu licznych zjawisk afazji, a przede wszystkim agramatyzmu.