Koncepcję tę przedstawia bliżej M. Zarębina, autorka badań nt. Rozbicie systemu językowego w afazji (1973). Przytoczymy obecnie fragment tej pracy, mówiący o koncepcji związków R. Jakobsona: ,,Są to związki syntagmatyczne (istniejące in praesentia) i asocjacyjne (in absentia) jako człony potencjalnej serii pamięciowej”. Układ asocjacyjny nazywa Jakobson układem przez selekcję (podobieństwo): jednostki są tu połączone w kodzie, ale nie w tekście, przez różne rodzaje podobieństwa czy przeciwieństwa. Związki syntagmatyczne nazywa Jakobson układem kombinacji (przyległości): jednostki są tu połączone w tekście (zdania, wyrazy, fonemy), ale wybrane z kodu. Układy kombinacji, przyległości, inaczej też hierarchii, występują nie tylko jako układy linearne, ale również nielinearne: elementy, cechy w*fonemie. Związek z kodem to związek wewnętrzny, związek z tekstem to związek zewnętrzny.
