Zaburzenia rozwoju mowy mogą mieć u swego podłoża również zaburzony kontakt afektywny dziecka z otoczeniem. Dzieci takie określa się jako dzieci autystyczne. Mają one trudności w opanowaniu mowy lub opanowują ją ze znacznym opóźnieniem. Mowa ich odznacza się dużą skrótowością. W Polsce badania nad dziećmi autystycznymi przeprowadził F. Makurat (1978). Przez afazję rozumie się „spowodowane organicznym uszkodzeniem odpowiednich struktur mózgowych częściowe lub całkowite zaburzenie mechanizmów programujących czynności mowy u człowieka, którv już uprzednio opanował te czynności” (M. Maruszewski, 1966, s. 98). Istnieje wiele podziałów afazji; znane są klasyfikacje zaproponowane przez Heada, Goldsteina, Łurię, Nielsena, Konorskiego. Są to podziały dokonane przez neurologów i neuropsychologów. Językoznawców w badaniach afazji reprezentuje R. Jakobson (1964), który zapoczątkował lingwistyczną dyskusję nad problemami zaburzeń afatycznych. R. Jakobson posłużył się koncepcją dwóch rodzajów związków służących do interpretacji znaku językowego.
